Start werkzaamheden in de uiterwaarden

Op dinsdagmiddag 15 december heeft de officiële start plaatsgevonden van de werkzaamheden in de Weurtse en Beuningse uiterwaarden. Wethouder Piet de Klein van de gemeente Beuningen en Peter van de Kreeke, programmamanager van de Provincie Gelderland, hakten met een hiep symbolisch een lint door.

Foto's Maarten Vergouwen


Een hiep is een soort hakbijl of handslagmes dat heggenvlechters gebruiken als gereedschap bij hun techniek.
Onder het toeziend oog van Gemeente, Provincie, genodigden en belangstellenden zagen zij deze heggenvlechters aan het werk bij het vlechten van het eerste stuk heg langs de toegangsweg naar de Bunswaard, de oude steenfabriek in de uiterwaarden. Een gevlochten heg levert een prachtige, dichte afscheiding en is een aanwinst voor natuur en landschap. Het vlechten gebeurt met levende struiken en waar nodig worden nieuwe struikjes aangeplant.


Als lid van de projectgroep Weelde in de Beuningse Uiterwaarden heeft onze stichting mede een ontwerp gemaakt voor de inrichting en landschappelijke inpassing van een wandelpad over het Weurtsche Straatje. Het schiereiland met zijn restanten van de voormalige huizen en smederij is ook in dit plan meegenomen. Om het eiland aantrekkelijk te maken worden er verschillende recreatieve voorzieningen geplaatst, zoals een zitbankje, picknicktafel, schommel en een bijzondere uitkijktoren.


In het voorjaar gaat een aannemer in de uiterwaarden aan het werk. Er worden poelen uitgegraven voor de kamsalamanders en een hoogwatervluchtplaats voor de wilde paarden aangelegd. Ook de bever blijkt een vaste bewoner van de uiterwaard te zijn geworden. Rond de plas zijn knaagsporen gezien en men trof een bewoonde beverburcht aan met onderwateringangen.


Heggenvlechten in het Weurtsche Straatje

Op dinsdag 10 november zijn heggenvlechters begonnen met het vlechten van het eerste stukje heg langs het Weurtsche Straatje.

Robert en Peter Ceelen van Elfenboom Natuurbeheer

Heggenvlechten is een eeuwenoude techniek die boeren gebruikten om heggen ondoordringbaar te maken. De komst van het prikkeldraad maakte het vlechten overbodig. Een gevlochten meidoornheg diende vroeger vooral als vee- en wildkering. Het is ook een schuilplaats voor vele vogels en kleine dieren. Een stukje cultureel erfgoed om in ere te houden.
In de uiterwaarden bij Weurt wordt de rand van een groot deel van het Weurtsche Straatje, oorspronkelijk een middeleeuwse dijk en later gebruikt als veedrift en toegangsweg naar de steenfabriek, gevlochten en ook de toegangsweg naar het schiereiland. Op sommige delen worden daarvoor eerst nog nieuwe en jonge meidoornstruiken geplant. Het zijn de eerste voorbereidingen aan het begaanbaar maken van het Weurtsche Straatje en het schiereiland voor wandelaars en het beleefbaar maken van het historisch betekenisvolle landschap.

keermuur op het schiereiland 

Op dinsdagmiddag 15 december heeft de officiële start van de werkzaamheden in de Beuningse Uiterwaarden plaats gevonden en was er die middag gelegenheid de heggenvlechters aan het werk te zien langs de toegangsweg naar de Bunswaard.

Op de achtergrond het Weurtsche Straatje en de steenfabriek

In 2016 gaat een aannemer aan het werk in de uiterwaarden. Er worden poelen uitgegraven, een hoogwatervluchtplaats voor dieren aangelegd, het Weurtsche Straatje wordt in ere hersteld en het schiereiland wordt ingericht als een prettige verblijfplaats.

Naoorlogse wederopbouw

Onze stichting betreurt de beslissing van de gemeente Beuningen om naoorlogse wederopbouwpanden niet als monumentaal aan te merken. De gemeente nam dit besluit zodat eigenaren niet gebonden zijn aan te veel regels. Daar hebben wij wel begrip voor, maar het klinkt zo definitief. De gemeente zou bepaalde woningen ook kunnen aanduiden als beschermd dorpsgezicht.

Bevrijdingsstraat in Weurt

Burgemeester Mr. P. Geradts schrijft op 20 juni 1949 in het blad 'Weurt Vertelt Wat' aan de Weurtse soldaten in Nederlands-Indië, o.a.
"Dit jaar zullen vele Weurtenaren uit de tropen weer naar hun woonplaats terugkeren. Veel zullen zij thuis niet veranderd vinden, want hun dorpje is klein. Toch is er wel iets veranderd.
Er is een nieuwe straat ontstaan, de Bevrijdingsstraat, waaraan evenals aan de van Heereveldstraat in totaal 20 nieuwe woningen gebouwd zijn, met nog ruimte voor een gelijk aantal.
Het is een lust, om naar al die nieuwe woningen te kijken. Ze zijn voorzien van een douche, wat er op duidt, dat de waterleiding op komst is. Die zal echter nog wel even op zich laten wachten, maar dat ze komt staat wel vast. Maar niet alleen de nieuwe huizen zien er keurig uit, ook de tuintjes mogen er wezen.
Iedere stadsbewoner mag naar Weurt's nieuwe woonwijk komen kijken! Hij kan dan tevens het fraaie nieuwe voetbalveld bewonderen, dat onlangs geopend werd".



Open Monumentendag 2015

Programma Open Monumentendag 2015 Gemeente Beuningen


Het thema van deze Open Dag 13 september 2015 is "Kunst & Ambacht".

Dit thema is uitgewerkt vooral op de historische plaatselijke gebeurtenissen uit het nabije verleden. Hierbij worden oude ambachten en de daarbij gerealiseerde kunst toegelicht. Erg mooi komt dat samen bij het uiterlijk en de inrichting van oude gebouwen. De volgende monumenten zijn open:

In Weurt is de RK kerk open, waarin mooi gerestaureerde kunst te vinden is: gebouw en kunstwerken zijn uit dezelfde tijd en stijl en vormen zo een prachtige eenheid, een voorbeeld voor de streek. In 1797 werd de toenmalige kerk in Weurt voor 442 gulden katholiek bezit. In 1837 werd deze kerk vervangen door een "Waterstaatskerk". Waterstaatskerk is de benaming voor Nederlandse kerkgebouwen die tussen 1824 en 1875 met financiële steun van de landelijke overheid werden gebouwd. Het ontwerp en de bouw van dergelijke kerken was onderhevig aan de goedkeuring en controle door ingenieurs van het ministerie van Waterstaat. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is het begrip Waterstaatskerk niet verbonden aan een bepaalde bouwstijl. In 1898 werd de Waterstaatskerk vervangen door de huidige neogotische kerk die op 12 september 1898 werd ingewijd.

In Beuningen zijn de molen De Haag, de RK kerk en de NH kerk toegankelijk. De molen De Haag is herbouwd in 1704 nadat een voorganger was omgewaaid. Na diverse periodes van verval en even zovele restauraties wordt er vanaf 4 november 1994 weer regelmatig gedraaid en ook gemalen.
In 1797 stonden van de toenmalige RK kerk alleen de toren en het koor nog overeind. In 1801 bouwden de parochianen op eigen kosten een tussenschip. In 1845 dreigde de kerk in te storten, zodat men in 1846 overging tot de bouw van een nieuwe Waterstaatskerk. Op 15 juli 1901 werd de nieuwe Corneliuskerk ingezegend als vervanging van de oude kerk.
In 1821 werd door de Hervormde gemeente in Beuningen een zaalkerk met pastorie gebouwd. Er worden enkele rondleidingen verzorgd en er zijn enkele oude ambachten (kantklossen, weven) te bekijken.

In Ewijk is in de Noodschuur aan de dijk de jaarexpositie van het Paulusgilde. Dit dijkmagazijn is omstreeks 1905 gebouwd ten behoeve van opslag van materieel en materiaal voor het uitvoeren van het onderhoud aan de dijken in dit gebied. Nu een ambachtelijk monument vol moderne kunst.

In Winssen zijn de RK kerk en de Beatrixmolen aan de Molenstraat 37 geopend. De Beatrixmolen in Winssen is een beltmolen uit 1848. Het houten achtkant was niet nieuw, maar was afkomstig van een in 1791 gebouwde poldermolen uit Alphen aan de Maas, die door de overschakeling naar stoommachines overbodig was geworden. De molen heeft tot eind jaren 50 van de 20e eeuw als korenmolen gedraaid, maar raakte daarna in verval. In 1987 werd de Beatrixmolen in opdracht van de toenmalige gemeente Ewijk maalvaardig gerestaureerd, waarbij hij tevens 350 meter in oostelijke richting werd verplaatst.
De kerk van Winssen kwam in 1797 voor een bedrag van 862 gulden weer in het bezit van de katholieken. Toen deze kerk in slechte staat verkeerde en te klein geworden was, werd deze in 1860 vervangen door een neogotische nieuwe kerk. In 1939 was ook deze kerk aan vervanging toe en werd in 1940 afgebroken, nadat de huidige Antoniuskerk in gebruik genomen was. In deze kerk, gewijd aan Antonius van Padua, vindt omstreeks 11.00 uur de opening van Open Monumenten Dag plaats na de eucharistieviering. Daarna zijn er rondleidingen in de kerk met aandacht voor het gebouw, de bijzondere bouwstijl en de kunst, die in de loop van de tijd aan deze kerk geschonken werd. Het betreft religieuze kunst op het gebied van gebrandschilderd glas-in-lood, beeldhouwen, muziek, edelsmeden, borduren en meer.

Tijdlijn/Canon van Beuningen

Canon van Beuningen in 37 vensters vermeldt de geschiedenis van Beuningen, Ewijk, Weurt en Winssen.
Het laat zien  hoe mensen hier vroeger woonden en leefden. Vanaf de eerste bewoners duizenden jaren geleden tot de mensen van nu.
De auteur is Adriaan Maters, oud-onderwijzer in Beuningen en educatief schrijver van het boek 'Hoe het vroeger was', een leergang voor de hoogste groepen van het basisonderwijs. Adriaan is mede-bestuurslid van onze stichting Historisch Besef Beuningen; welke U veel plezier wenst bij het ontdekken van onze geschiedenis en verwijst naar de link:  Canon van Beuningen

Theater Over & Weer

Voorstelling langs de Waal


Theater Over & Weer  is een voorstelling die speelde aan weerszijden van de Waal, ter hoogte van Beuningen en Slijk-Ewijk, met een hoofdrol voor de rivier en het voetveer.

Op 31 juli was een eerste geslaagde voorstelling in het Witte Kerkje van Slijk-Ewijk en het Dijkmagazijn in Beuningen met spannende verhalen over de Waal en de vele dijkdoorbraken aan weerszijden van de rivier. Het pontje bracht je naar de overkant en voer een stukje op de Waal naar het vroegere kasteel nabij steenfabriek de Bunswaard in Weurt.




Nieuwe voorstellingen in 2016 zijn gepland.  Zie de website via link:

Theater Over & Weer


Historische schoorsteen en watertoren

De watertoren en schoorsteen van een voormalig fruitbedrijf aan de Van Heemstraweg in Beuningen verdienen een plaats op de gemeentelijke monumentenlijst. Dat vindt onze stichting en heeft in een brief aan de burgemeester en wethouders erop gewezen, dat beide bouwwerken tot de laatst bewaarde herinneringen behoren aan de rijke geschiedenis van de groente- en fruitteelt in Beuningen. De watertoren en de schoorsteen liggen achter de adressen Van Heemstraweg 42 en 38. In het kassencomplex dat hier stond, werden tot in de jaren vijftig komkommers en druiven gekweekt. Vóór de Tweede Wereldoorlog was eerst de N.V. Eerste Electrische Waalsteenfabriek Staartjeswaard eigenaar van het complex. Deze N.V. heeft de kwekerij de "Maas en Waalsche Kwekerij" in 1934 verkocht aan Henricus ("Hein") Wilhelmus Antonius Burgers, die deze na de oorlog heeft verkocht en op Vinckendael is gaan wonen. Hij heeft Vinckendael van de heer Harrie (H.J.J.) Verstraaten gekocht en er tot zijn overlijden in 1985 gewoond. De Verstraatens bezaten tevens De Asdonck, een stroopfabriek die vlakbij stond op wat nu nog steeds het Asdonckterrein heet. Een van de fabrieksdirecteuren, Willem Verstraaten, was van 1901 tot 1923 burgemeester van Beuningen.




Boek jaren 1930 - 1960


Van onze stichting Historisch Besef Beuningen verschijnt in 2016 een boek over de vier kerkdorpen van de gemeente in de periode 1930-1960. Als belangrijkste bron gebruiken de samenstellers van dit boek de verhalen van mensen die deze tijd hebben meegemaakt. Peter Deurloo, journalist van De Gelderlander, is door de stichting aangetrokken om van al deze verhalen en andere verzamelde informatie een boek te maken. Een apart deel van het boek gaat over het neerstorten van een Britse bommenwerper in Beuningen in juni 1943. Daarbij kwamen zes militairen om het leven. Dit deel is gebaseerd op 'Eight minutes to Beuningen' van Tim Barlow, een nabestaande van een van de omgekomen militairen.

Ouderen die verhalen over de periode 1930-1960 willen vertellen, kunnen een afspraak maken met een van onze bestuursleden. Mailen kan ook:
info@historischbesefbeuningen.nl

Sluis Weurt 10 mei 1940
Lancaster LM325 stortte neer 23 juni 1943 in Beuningse veld
De Lancaster is een 4-motorig zware bommenwerper


De oversteek woensdag 20 september 1944


Weurtsche Straatje

Projectgroep Weurtsche Straatje:

Stg. Historisch Besef Beuningen, Stg. Vrijwillig Landschapsbeheer Beuningen, Stg. Dijkmagazijn Beuningen, Oomen Landschap en Gemeente Beuningen, hebben een ontwerp met uitwerking gemaakt voor de inrichting en landschappelijke inpassing van een wandelpad over het Weurtsche Straatje.

Uit een historische analyse was het straatje oorspronkelijk een middeleeuwse dijk. Het huidige straatje is slechts een restant van een veel langere dijk die ooit een meanderende rivierloop volgde te zuiden van het straatje. De dijk is waarschijnlijk voor een groot deel afgegraven en verlaagd waardoor nu slechts een kade van circa 1m hoog is overgebleven. Het straatje is later gebruikt als toegangsweg naar de steenfabrieken en als veedrift waarover het vee naar de omliggende weides kon worden geleid. Het Weurtsche Straatje heeft een bijzonder hoge historische waarde en dat kan ook nu nog beleefd worden.